มุมอีสานสนเทศ
ค้นหา:     ค้นหาขั้นสูง
เลือกดูตามหมวดหมู่:
English Version

อาหารพื้นบ้านอีสาน เนื้อหาบทความ

อาหารพื้นบ้านอีสาน

แสดงผล: 2979
ลงคะแนน: 0
วันที่สร้าง: 05 Apr, 2010
ผู้สร้าง : นายิกา N.
วันที่ปรับปรุง : 10 Jan, 2011
ผู้แก้ไขปรับปรุง : นายิกา N.

          หากจะกล่าวถึงอาหารพื้นบ้าน หลายคนคงรู้จักคุ้นเคยอาหารอีสานเป็นอย่างดี และได้ลิ้มชิมรสมาบ้างแล้วไม่มากก็น้อย ชาวอีสานมีวิถีการดำเนินชีวิตที่เรียบง่าย เช่นเดียวกับการรับประทานอาหารอย่างง่าย ๆ เพียง 2-3 จานในแต่ละมื้อ อาหารอีสานแตกต่างจากอาหารพื้นบ้านของภาคอื่น ๆ  โดยมักจะรับประทานได้ทุกอย่างที่มีในท้องถิ่น เพื่อการดำรงชีวิตให้สอดคล้องกับธรรมชาติของภาคอีสาน

       

        ชาวอีสานจึงรู้จักแสวงหาสิ่งต่างๆ ที่หาได้ในท้องถิ่นมาดัดแปลงเป็นอาหารรับประทาน จากผลการวิจัยของปวีณภัสสร์ คล้ำศิริ (2547) พบว่า การได้มาซึ่งอาหารของชาวบ้านเต่านอ ตำบลศิลา อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น มี 5 วิธี คือ การเก็บของป่า การล่าสัตว์ การแลกเปลี่ยน การปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ และการซื้อ ซึ่งการรับประทานอาหารทุกมื้อจะต้องมีผักเป็นส่วนประกอบหลัก และมีเนื้อสัตว์ เช่น ปลา ไก่ วัว ควาย และแมลง เป็นต้น สำหรับรสชาติของอาหารอีสานนั้น ส่วนใหญ่แล้วจะออกรสแซบ ซึ่งหมายถึงรสชาติที่ออกไปทางเค็ม เผ็ด และเปรี้ยว เสน่ห์ของอาหารอีสานอยู่ที่วิธีการปรุงวัตถุดิบ โดยมีเครื่องปรุงอาหารที่ขาดไม่ได้เลย คือ ปลาร้า ซึ่งเกิดจากภูมิปัญญาด้านการถนอมอาหารของบรรพบุรุษชาวอีสาน ซึ่งปลาร้าใช้เป็นเครื่องปรุงหลักของอาหารได้ทุกประเภท   เหมือนกับที่ชาวไทยภาคกลางใช้น้ำปลา

ความหมายและลักษณะของอาหารพื้นบ้าน

          อาหารพื้นบ้าน หมายถึง อาหารที่ประชาชนบริโภคอยู่ในชีวิตประจำวันและบริโภคในโอกาสต่างๆ โดยอาศัยเครื่องปรุง วัสดุที่นำมาประกอบอาหารจากแหล่งต่างๆ ทั้งจากแหล่งธรรมชาติที่แวดล้อมอยู่ ด้วยการเก็บของป่า การล่าสัตว์ การจับสัตว์น้ำ 

และจากการผลิตขึ้นมาเอง เช่น การเพาะปลูก การเลี้ยงสัตว์ หรือจากการซื้อขายแลกเปลี่ยน โดยมีกรรมวิธีทำเป็นเอกลักษณ์ รวมทั้งรสชาติที่เป็นเฉพาะถิ่นแตกต่างกันไป

          อาหารพื้นบ้านเป็นอาหารที่บริโภคในชีวิตประจำวันและโอกาสพิเศษ ซึ่งแต่ละท้องถิ่นจะมีการเรียกมื้ออาหารแตกต่างกันไป เช่น ภาคอีสาน เรียกอาหารมื้อเช้าว่า ข้าวงาย มื้อกลางวันเรียกว่า ข้าวสวย มื้อเย็นเรียกว่า ข้าวแลง ส่วนภาคเหนือเรียกอาหารมื้อเช้าว่า ข้าวงาย มื้อกลางวันเรียกว่า ข้าวตอน มื้อเย็นเรียกว่า ข้าวแลง ในขณะที่ภาคใต้เรียกอาหารมื้อเช้าว่า ข้าวหัวเช้า มื้อกลางวันเรียกว่า ข้าวหวันเที่ยง มื้อเย็นเรียกว่า ข้าวหวันเย็น  เป็นต้น สำหรับภาคอื่นไม่แตกต่างเท่าไรนัก และเป็นอาหารที่บริโภคในโอกาสต่าง ๆ เช่น อาหารในช่วงประเพณีทางศาสนา ประเพณีการทำบุญในโอกาสสำคัญ เช่น การทำบุญขึ้นบ้านใหม่ งานแต่งงาน งานบวช และอาหารในช่วงของการเปลี่ยนแปลงของชีวิตหรือยามเจ็บป่วย เป็นต้น

เรียบเรียงโดย  นายิกา เดิดขุนทด

ดูเพิ่มเติม

สุดยอดอาหารพื้นบ้านอีสาน       

อาหารอีสาน    

อาหารอีสานและสูตรอาหารอีสาน   

แหล่งอ้างอิง

กมลาภรณ์ คงสุขวิวัฒน์.  (2548).  อาหารพื้นบ้านไทย.  กรุงเทพ: โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.

ชมรมอีสานและภูมิภาคอินโดจีนศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร.  (2546).  อาหารอีสาน.  ค้นข้อมูลวันที่ 5 เม.ย. 2553 จาก http://student.nu.ac.th/isannu/food/foodindex.htm

ปวีณภัสสร์ คล้ำศิริ.  (2547).  ภูมิปัญญาพื้นบ้านด้านอาหาร : กรณีศึกษาหมู่บ้านเต่านอ ตำบลศิลา อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น.  วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโภชนาการชุมชน บัฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

noomean.multiply.com.  (2010).  สุดยอดอาหารพื้นบ้านอีสาน.  สืบค้นเมื่อ 5 เม.ย. 2553 จาก http://noonmean.multiply.com/photos/album/5/5

 Thaifood DB dot com.  (2000).  อาหารอีสานและสูตรอาหารอีสาน.  สืบค้นเมื่อ 5 เม.ย. 2553 จาก http://www.thaifooddb.com/recipe/north_east.html

 

 



ลิขสิทธิ์ © 2012 สงวนลิขสิทธิ์ ห้ามทำซ้ำทั้งหมดหรือบางส่วน ไม่ว่าในรูปแบบใดโดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ดูแลเว็บไซต์เป็นลายลักษณ์อักษร
ติดต่อผู้ดูแลเว็บไซต์ : somphot@kku.ac.th ผู้พัฒนาโปรแกรม
หมวดหมู่อื่น ๆ
document ไก่ย่างเขาสวนกวาง
document แจ่วฮ้อนน้ำพอง
document รายงานการวิจัยการศึกษากระบวนการมีส่วนร่วมในการนำระบบประกันคุณภาพพื้นฐาน (GMP) มาใช้พัฒนาผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์
document รายงานการวิจัยเรื่องการหาปริมาณโปรตีนจากผักพื้นเมืองของจังหวัดขอนแก่น
document การพัฒนาการทำอาหารปลาดุกแบบต่าง ๆ สำหรับเกษตรกรรายย่อย
document สูตรอาหารพื้นบ้านอีสาน
document ข้าวโป่งโคราช
document การจัดการธุรกิจปลาร้าบองภายใต้โครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ของกลุ่มแม่บ้านเกษตร กรหนองบัว ตำบลหนองบัว อำเภอบ้านฝาง จังหวัดขอนแก่น
document การจัดการธุรกิจแปรรูปผลิตผลทางการเกษตรในโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านลาน ต.บ้านลาน อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น
document การจัดการธุรกิจในโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ : กรณีศึกษาธุรกิจไข่เค็มเสริมไอโอดีนของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรหนองหัววัว ตำบลโคกสี อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น
document การประยุกต์ใช้ระบบ HACCP ในกระบวนการผลิตน้ำพริกโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ กรณีศึกษา จังหวัดนครราชสีมา
document การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์โดยใช้หลักเกณฑ์และกรรมวิธีที่ดีในกา รผลิต
document การศึกษากระบวนการมีส่วนร่วมในการนำระบบหลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการผลิตมาใช้พัฒนาผล ิตภัณฑ์หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์
document รายงานการวิจัยการศึกษากระบวนการมีส่วนร่วมในการนำระบบประกันคุณภาพพื้นฐาน (GMP) มาใช้พัฒนาผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์
document รายงานวิจัยการใช้ประโยชน์จากเกลือสินเธาว์และผลพลอยได้จากเหมืองเกลือเพื่อสินค้าหน ึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP)
document รูปแบบการประยุกต์ระบบการวิเคราะห์อันตรายและควบคุมจุดวิกฤตที่ต้องควบคุมใช้สำหรับก ารผลิตแหนมในโรงงานขนาดเล็กของโครงการ "หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์" จังหวัดนครราชสีมา
document กระบวนการรักษาสภาพรำข้าวเพื่อเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการ
document การจัดทำดัชนีคุณภาพของสาโทจากองค์ประกอบหลักทางเคมีและระดับของความชอบ
document การผลิตสารประกอบทางชีวภาพจากข้าวกล้องงอก
document อาหารพื้นบ้านชาวอีสาน
document รายงานการวิจัยรูปแบบการปรับปรุงพฤติกรรมการกินปลาดิบของชาวชนบทอีสาน
document รายงานการวิจัยเรื่องบริโภคนิสัยของชาวชนบทอีสาน : ศึกษาเฉพาะกรณีบ้านหินลาด ตำบลบ้านค้อ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น
document รายงานการวิจัยเรื่องพฤติกรรมการกินของชาวชนบทอีสานตอนบน
document รายงานการวิจัยเรื่องรูปแบบการปรับปรุงพฤติกรรมการกินของชาวชนบทอีสานตอนบน
document การศึกษาอาหารตามธรรมชาติของชาวบ้านในหมู่บ้านภาคตะวันออกเฉียงเหนือในฤดูฝน
document การศึกษาอาหารตามธรรมชาติของชาวบ้านในหมู่บ้านภาคตะวันออกเฉียงเหนือในฤดูหนาว
document พฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุในชนบทอีสาน ศึกษา ณ หมู่บ้านตำบลโนนคอม กิ่งอำเภอภูผาม่าน จ.ขอนแก่น
document รายงานการวิจัยเรื่องอาหารตามธรรมชาติของชาวบ้านในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
document พฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุในชนบทอีสาน ศึกษา ณ หมู่บ้านตำบลโนนคอม กิ่งอำเภอภูผาม่าน จ.ขอนแก่น
document พฤติกรรมการบริโภคอาหารกับโรคที่พบบ่อยในชาวชนบทอีสาน
document ภูมิปัญญาพื้นบ้านด้านอาหาร : กรณีศึกษาบ้านเต่านอ ตำบลศิลา อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น
document การสำรวจพฤติกรรมการกินของชาวชนบทใน 10 หมู่บ้าน จังหวัดขอนแก่น
document การแปรรูปผลิตภัณฑ์ผักและผลไม้ดอง
document การพัฒนาผลิตภัณฑ์ผลไม้กวนขึ้นรูปเพื่อสุขภาพจากส่วนผสมของเนื้อมะม่วงและผลยอ
document ข้าวเม่า : ผลิตภัณฑ์อาหารพื้นบ้านจากภูมิปัญญาอีสาน
document รายงานการวิจัยพัฒนาและวิศวกรรม ฉบับสมบูรณ์ : โครงการศึกษาสถานภาพการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าวในชนบทของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
document รายงานการวิจัยเรื่องคุณภาพของผลิตภัณฑ์อาหารขบเคี้ยวจากธัญพืชชนิดต่าง ๆ ที่ผลิตด้วยเครื่องอัดพอง
document รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตและการแปรรูปผลิตภัณฑ์ข้าวเม่าเพื่ อเพิ่มมูลค่าเพิ่มและส่งเสริมอุตสาหกรรมพื้นบ้าน
document กระบวนการรักษาสภาพรำข้าวเพื่อเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการ
document คุณค่าทางอาหารของหอยเดื่อ
document แจ่วบอง
document แจ่วอาหารอีสาน (Chaeo)
document ส้มตำถั่วฝักยาว และ แกงอ่อมหมู
document แจ่วปลาแห้ง Chaeo Pla Haeng
document ส้มตำปลาร้า somtumplara
document ภูมิปัญญาชาวบ้านที่ยังคงสืบทอดในด้านการกินอาหารของหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด ในเขตอำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น
document กุ้งทอดสมุนไพร (สูตรเชียงคาน)



RSS