นิติทัศน์ วิรุณปักษี, เบญจวรรณ ทรวงโพธิ์, รติพร วงศ์ศักดิ์, ลลิตา ชาญชรา, รัตนา วินทะไชย, สุภาพร มีอุตส่าห์, สุภาวดี ปิงแก้ว และอัจฉราพร อรรคมุด. (2552). เจ้าพ่อมอดินแดง : ความเชื่อของนักศึกษา บุคลากร มหาวิทยาลัยขอนแก่น หมู่ 16 ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
รายงานการวิจัยเชิงคุณภาพเรื่องเจ้าพ่อมอดินแดง : ความเชื่อของนักศึกษา บุคลากร มหาวิทยาลัยขอนแก่น หมู่ 16 ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ของ นิติทัศน์ วิรุณปักษี, เบญจวรรณ ทรวงโพธิ์, รติพร วงศ์ศักดิ์, ลลิตา ชาญชรา, รัตนา วินทะไชย , สุภาพร มีอุตส่าห์, สุภาวดี ปิงแก้ว และอัจฉราพร อรรคมุด เป็นการศึกษาประวัติความเป็นมาของเจ้าพ่อมอดินแดง ความเชื่อในการนับถือองค์เจ้าพ่อมอดินแดงรวมถึงแนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อ และความสัมพันธ์ระหว่างมหาวิทยาลัยขอนแก่นกับเจ้าพ่อมอดินแดนตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ศาลเจ้าพ่อมอดินแดงเดิม การสร้างศาลเจ้าพ่อมอดินแดงมีมาก่อนนี้ คือมีรูปแบบเป็นแบบศาลเสาเดียวหรือศาลพระภูมิ สมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นนายกรัฐมนตรี ได้มีการสร้างศาลขึ้นมาใหม่ เป็นศาลเพียงตาที่มีสี่เสา ต่อมาได้มีการสร้างศาลเจ้าพ่อมอดินแดงขึ้นมาใหม่อีกครั้ง เพื่อให้ดูเหมาะสมกับมหาวิทยาลัยขอนแก่น
ศาลเจ้ามอดินแดงปัจจุบัน จุดเปลี่ยนจากศาลเก่าเกิดขึ้นจากการต้องการลดความขัดแย้งที่เกิดขึ้นระหว่างชาวมหาวิทยาลัยขอนแก่นกับกลุ่มไม่เห็นด้วยเพราะคิดว่าขัดต่อพระพุทธศาสนาถือเป็นเรื่องงมงาย สมาคมศิษย์เก่าจึงมีแนวคิดที่จะสร้างศาลเจ้าพ่อใหม่ขึ้น ก่อสร้างแล้วเสร็จในปี พ.ศ.2546 มีการอัญเชิญพระพุทธรูปมาประดิษฐานที่ศาลาธรรมหลังใหม่และมีการอัญเชิญเทวดามาอยู่เป็นองค์เจ้าพ่อมอดินแดง ศาลเจ้ามอดินแดงปัจจุบัน สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2546 จากการสัมภาษณ์ ผศ.ดร.ชลิต ชัยครรชิต ได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับศาลเจ้าพ่อมอดินแดงว่าสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ยุค คือ สิ่งที่ประชาชนนิยมนำมาถวายเจ้าพ่อ คือ ช้างกับม้า การห้อยกระดิ่งที่รั้วศาลเจ้าพ่อมอดินแดงเพื่อแสดงถึงการวอนขอต่อเจ้าพ่อมอดินแดงด้วยการเขียนความต้องการไว้ที่กระดาษแล้วห้อยกับกระดิ่ง ซึ่งสันนิษฐานว่า การห้อยกระดิ่งเพื่อวอนขอต่อเจ้าพ่อดินแดงเกิดจากการที่นักศึกษาญี่ปุ่นที่อยู่ในมหาวิทยาลัยขอนแก่นมาสักการะเจ้าพ่อมอดินแดงแล้วได้มีการบนบานขอสิ่งต่างๆ โดยการเขียนข้อความใส่กระดาษห้อยติดกับกระดิ่ง เพื่อที่จะได้บันดารให้เกิดผลตามความต้องการ คำกล่าวสักการะเจ้าพ่อดินแดง
|