ศาลเจ้าปู่ครูเย็น ริมบึงแก่นนคร จ.ขอนแก่น

ความเป็นมาศาลเจ้าปู่ครูเย็น  ริมบึงแก่นนคร


     
          จากงานวิจัยของสมชื่น เชี่ยวกุล (๒๕๓๙) ได้กล่าวถึง ศาลเจ้าปู่ครูเย็นว่า จากการสัมภาษณ์พระครูโพธิสารคุณ เจ้าอาวารสวัดโพธิ์โนนทัน ได้เล่าว่า ศาลเจ้าเป็นศูนย์รวมความสามัคคีและจุดกำเนิดของการปกครองท้องถิ่นของคนโบราณ ท่านสันนิษฐานว่า ศาลเจ้าปู่ครูเย็นคงจะสร้างมาตั้งแต่สมัยเจ้าเมืองคนที่ 3 คือ พระยานครศรีบริรักษ์ภักดีศรีศุภสุนทร (คำยวง) ผู้ก่อตั้งบ้านโนนทัน (ประมาณ พ.ศ. ๒๓๕๒-๒๓๙๘) ถึงเจ้าเมืองคนที่ 9 คือ พระพิทักษ์สารนิคม (พ.ศ.๒๔๔๗  - ๒๔๔๙) รวมระยะเวลาถึงปัจจุบัน (พ.ศ. ๒๕๕๓) ๒๐๑ ปี                                                  

          แต่บางตำนานกล่าวว่าพระยานครศรีบริรักษ์เจ้าเมืองขอนแก่น ซึ่งเป็นต้นตระกูลสุนทรพิทักษ์เป็นผู้สร้างศาลเจ้าปู่ครูเย็น


 

                                                      
          และจากการสัมภาษณ์ชาวบ้านโนนทันเล่าว่า เจ้าปู่ครูเย็นเป็นพระธุดงค์ที่ชาวบ้านเคารพศรัทธามาก เมื่อสิ้นใจชาวบ้านจึงสร้างศาลไว้เคารพบูชาต่อไป เหตุที่มาสร้างศาลอยู่ข้างๆ ศาลเจ้าปึงเถ่ากง-ม่าเพราะเป็นที่สาธารณประโยชน์ เดิมชาวบ้านเรียกว่า ศาลเจ้าปู่ครูโกรธหรือครูโกฏิ เนื่องจากเจ้าปู่จะทำให้คนสัญจรผ่านไปมาไม่แวะเคารพกราบไหว้ มีอาการ “อุจจาระปัสสาวะไม่ออก” ภายหลังชาวบ้านจึงเปลี่ยนชื่อศาลเจ้าเป็นเคล็ดว่า ศาลเจ้าปู่ครูเย็น    
    

                                              

การสักการะ
          การจุดธูปบูชา เสริมดวงชะตาหรือขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์เป็นเรื่องของความเชื่อที่สืบทอดต่อๆ กันมา
               การจุดธูป เทียน หมายถึง ไหว้พระรัตนตรัย สิ่งศักดิ์สิทธิ์
               การจุดเทียน เป็นตัวแทนของ แสงสว่างชีวิต ดอกไม้หอม แทนคุณงามความดี ความเจริญ
การสักการะถือเป็นการทำอามิสบูชาให้เกิดมงคลแก่ชีวิตโดยการบูชาสิ่งที่ดี ทำให้ตัวเรา มีบารมีมากขึ้น จึงทำให้ใจสงบขึ้น

           ในการสักการะศาลเจ้าปู่ครูเย็นควรใช้ธูป ๙ ดอก เนื่องจากเป็นการบูชาพระภูมิเจ้าที่ รุกขะเทวดา ศาลพระภูมิ ศาลเทพ



คำกล่าวบูชาเจ้าปู่ครูเย็น

            ก่อนสวดให้ว่า นะโม ๓ จบ  แล้วกล่าวคำบูชา ดังนี้

               "อิเมหิ สักกาเรหิ ปิโย อะภิบูชิเตหิ ครุ อภิบูชิเตหิ ฑีฆายุโก โหมิ อะโรโค โหมิ สุจิโตโหมิ อะเวโรโหมิ สิทธิกิจจัง สิทธิกัมมัง

ปิยัง มะมะ สิทธิลาโภ ชะโยโหตุ สะพพะทาฯ"

                "ข้าพเจ้าขอบูชาเจ้าปู่ครูเย็นด้วยเครื่องสักการะเหล่านี้ ด้วยอำนาจแห่งการสักการะนี้ขอให้ข้าพเจ้าจงถึงซึ่งความสุข
ปราศจากทุกข์โศกโรคภัย
มีอายุยืนนาน มีความเจริญรุ่งเรืองในธุรกิจการงาน มีลาภยศ เป็นที่รักของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย
มีชัยชนะในทิศต่างๆ ตลอดกาลนานเทอญฯ"

เรียบเรียงโดย  นายิกา เดิดขุนทด

 แหล่งอ้างอิง

    สมชื่น เชี่ยวกุล.  (๒๕๓๙).  รายงานการวิจัยเรื่องภูมิหลังและคติชนวิทยาที่เกี่ยวข้องกับสถานที่สำคัญของชุมชนเมืองรอบบึงแก่นนคร.  ขอนแก่น: ภาควิชาภาษาต่างประเทศ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
    panda๑๐. (๒๕๕๒). ไหว้พระ ไหว้เจ้าที่ ไหว้ศาลพระภูมิ และอื่น (เจ้าจีน + ไทย ใช้ธูปกี่ดอก
).
สืบค้นที่ http://guru.google.co.th/guru/thread?tid=089624931086e75e. (วันที่ค้นข้อมูล: ๒๐ ธันวาคม ๒๕๕๓).

          

 

 

 

 



Copyright (c) 2010 by Academic Resources Center สงวนสิทธิ์ห้ามทำซ้ำ ทั้งหมด หรือบางส่วนไม่ว่าในรูปแบบ
หรือสิ่งใดโดยไม่ได้รับการอนุญาตจากผู้ดูแลเว็บไซต์เป็นลายลักษณ์อักษร
Contact Webmaster :library@kku.ac.th or nayder@kku.ac.th