สวนสัตว์ขอนแก่น มีชื่อเรียกเป็นทางการว่า "อุทยานสัตว์ป่าอีสานตอนบน ขอนแก่น-อุดรธานี (สวนสัตว์เขาสวนกวาง) มีชื่อเรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า "UPPER ESAAN WILD ANIMAL ADVENTURE PARK KHONKAEN – UDONTHANI"
ประวัติความเป็นมา
อุทยานสัตว์ป่าอีสานตอนบน ขอนแก่น-อุดรธานี อยู่ในสังกัดขององค์การสวนสัตว์ในพระบรมราชูปถัมภ์ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ก่อตั้งเมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน ๒๕๕๒ มีเนื้อที่ ๓,๓๓๘ ไร่ เกิดขึ้นจากมติคณะกรรมการองค์การสวนสัตว์ ในคราวประชุมครั้งที่ ๔/๒๕๕๒ ให้ดำเนินการโครงการเพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ เป็นศูนย์วิจัยเพาะเลี้ยงและอนุรักษ์สัตว์ป่า รวมทั้งฟื้นฟูระบบนิเวศเดิมของป่าไม้และสัตว์ป่า ทั้งนี้ให้แนวความคิดในการเป็นป่ากับชุมชนตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงคนอยู่กับป่า
อุทยานสัตว์ป่าอีสานตอนบน ขอนแก่น-อุดรธานี ได้รับความร่วมมือจาก ๔ หน่วยงาน คือ กรมป่าไม้ กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช องค์การสวนสัตว์ในพระบรมราชูปถัมภ์ และจังหวัดขอนแก่น
วิสัยทัศน์
เป็นสถาบันอนุรักษ์และให้บริการองค์ความรู้ด้านสัตว์ป่าระดับสากล
พันธกิจ
1. ดำเนินวิสาหกิจด้านการอนุรักษ์สัตว์ป่าเพื่อการศึกษาและส่งคืนสู่ธรรมชาติ
2. ให้บริการองค์ความรู้ด้านสัตว์ป่าแบบบูรณาการ
3. พัฒนามาตรฐานการจัดการและส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับสัตว์ป่านอกเขตป่าธรรมชาติ
ยุทธศาสตร์
1. การอนุรักษ์สัตว์ป่าเพื่อการศึกษาและส่งคืนสู่ธรรมชาติ
2. การให้บริการองค์ความรู้เกี่ยวกับสัตว์ป่าและธรรมชาติ
3. พัฒนามาตรฐานและเสริมสร้างสวัสดิภาพที่ดีของสัตว์ป่าในสวนสัตว์
ภารกิจ
องค์การสวนสัตว์ฯ มีภารกิจหลักที่สำคัญ 4 ด้าน คือ
1. การอนุรักษ์สัตว์ป่าและธรรมชาติ
2. การวิจัยทางสัตวศาสตร์
3. การให้การศึกษาแก่ประชาชน
4. การเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจอย่างครบถ้วน
นายอาทิตย์ ละเอียดดี หัวหน้าสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จ.ขอนแก่น เปิดเผยถึงเรื่องการลงนามจัดตั้งอุทยานสัตว์ป่าเขาสวนกวาง โดยการผลักดันของนายสุวิทย์ คุณกิตติ รมต.กระกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ร่วมกับกรมป่าไม้ กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช องค์การสวนสัตว์และจังหวัดขอนแก่น ร่วมลงนามจัดตั้ง สวนสัตว์บนภูเขาสวนกวาง อ.เขาสวนกวาง จ.ขอนแก่น ในพื้นที่๔,๖๙๖ ไร่ ใช้งบประมาณ ๒,๕๐๐ ล้านบาท โดยโครงการดังกล่าวคาดว่าเริ่มก่อสร้างในปี ๒๕๕๒ และแล้วเสร็จในปี ๒๕๕๕ และสวนสัตว์แห่งนี้จะถือเป็นสวนสัตว์ที่ครบวงจรที่สุดในประเทศไทย กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ได้มอบนโยบายให้องค์การสวน สัตว์ดำเนินการสำรวจพื้นที่บริเวณ อ.เขาสวนกวาง จ.ขอนแก่น เพื่อก่อตั้ง “โครงการอุทยานสัตว์ป่าเขาสวนกวาง จ.ขอนแก่น” เพราะปรากฏมีพื้นที่ที่มีความเหมาะสมในการก่อตั้งโครงการฯ ดังกล่าว ซึ่งอยู่ในพื้นที่ 2 แห่งรวมกันคือ พื้นที่ป่าสงวนแห่ง ชาติเขาสวนกวาง อ.เขาสวนกวาง จ.ขอนแก่น คาบเกี่ยวกับพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ อ.โนนสะอาด จ.อุดรธานี รวมพื้นที่ประมาณ ๔,๖๙๖ ไร่
นายมานิต วัฒนเสน ผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น นำคณะของนายโสภณ ดำนุ้ย ผู้อำนวยการสวน ตรวจพื้นที่ในจังหวัดขอนแก่นเพื่อเตรียมความพร้อมในการก่อสร้างสวน แห่งใหม่ โดยรัฐบาลและกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมีนโยบายที่จะสร้างสวน เป็นแหล่งท่องเที่ยวในเมืองหลักที่เป็นศูนย์กลางของภาคต่างๆและขอนแก่นก็เป็นเป้าหมายเพราะเป็นเมืองหลักศูนย์กลางของภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่มีการคมนาคมสะดวกสบาย เป็นเมืองเศรษฐกิจ เมืองการศึกษา ของภาคอีสาน เหมาะกับการสร้างสวน ซึ่งนายมานิต วัฒนเสน ผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น กล่าวว่าจังหวัดขอนแก่นมีความพร้อม มีสถานที่รองรับที่ใกล้เมือง ใกล้ชุมชน โดยได้พาคณะของผู้อำนวยการสวน ไปดูจุดที่คาดว่าจะสร้างสวน ได้ มี ๒ แห่ง คือ จุดแรกบริเวณแก่งน้ำต้อนในพื้นที่เทศบาลตำบลเมืองเก่า และอีกแห่งบริเวณวัดภูคำน้อยในเขตเทศบาลตำบลสาวะถี ทั้งสองแห่ง งจากตัวเมืองขอนแก่นไม่เกิน ๑๕ กิโลเมตร อยู่ในแนวใกล้ถนนมิตรภาพ ซึ่งทางองค์การสวน ก็พอใจในพื้นที่ เพราะทั้งสองแห่งมีพื้นที่เกิน ๑๐๐ ไร่ เหมาะกับการสร้างโดยจะนำเสนอรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพื่อเข้าคณะกรรมการการคัดเลือกจุดที่จะสร้างต่อไป
การเดินทางไปสวนสัตว์ขอนแก่น (สวนสัตว์เขาสวนกลาง)
การเดินทางขับรถตามถนนมิตรภาพ จาก จ.ขอนแก่น มุ่งไป จ.อุดรธานี ผ่านโรงพยาบาลน้ำพอง อ.น้ำพอง ไม่ไกลมากก็เข้าสู่อำเภอเขาสวนกวาง ทางเข้าจะตรงข้ามโรงเรียนเขาสวนกวางวิทยาลัย ถึงไฟแดงที่ ๒ เลี้ยวขวา ขับตามถนนไปเรื่อย ๆ ก็จะเริ่มมองเห็นภูเขาสองข้างทางเต็มไปด้วยต้นไม้เขียวขจี
กิจกรรมที่นั่น นอกจากดูสัตว์แล้ว มีสนามบีบีกัน มีรถ ATV ให้เช่า มีรถกอล์ฟให้ขับชมรอบ ๆ สวนสัตว์ หรือจะปั่นจักรยานก็ได้
ที่พักที่นี่แปลกมาก เป็นต้นไม้ใหญ่มากล้อมอยู่ ข้างในก็ทำเป็นห้องพัก อากาศดี ร่มรื่น จุดชมวิวมองไปสุดหูสุดตา สวยงามมาก ถ้ามาตอนอากาศเย็นช่วงปลายฝนต้นหนาว ตรงนั้นจะมีหมอกคลุมเหมือนทะเลหมอก หน้าหนาวสามารถกางเต้นนอนได้ ตอนนี้สวนสัตว์กำลัง เริ่มทยอยทำเรื่อย ๆ ยังไม่สมบูรณ์คาดว่าประมาณ ๓-๔ ปีคงเรียบร้อยทุกอย่าง
แผนที่สวนสัตว์เขาสวนกวาง จ.ขอนแก่น
อุทยานสัตว์ป่าอีสานตอนบน ขอนแก่น-อุดรธานี (สวนสัตว์เขาสวนกวาง)
UPPER ESAAN WILD ANIMAL ADVENTURE PARK KHONKAEN – UDONTHANI
เลขที่ 88 หมู่ 8 ต.คำม่วง อ.เขาสวนกวาง จ.ขอนแก่น (40280)
โทรศัพท์ : 086-4556340-41 โทรสาร: 086-4556342
แหล่งอ้างอิง
PhotoGangs.com. ปั่นเที่ยว "อุทยานสัตว์ป่าเขาสวนกวาง" อ.เขาสวนกวาง จ.ขอนแก่น. ค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2553. จาก
http://www.photogangs.com/webboard/index.php?showtopic=5931
MollyClick.com. สวนสัตว์เขาสวนกวาง จ.ขอนแก่น. ค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2553. จาก http://www.mollyclick.com/index.php/sounkwangzoo.html